ó Foclóir Gaeilge–Béarla (Ó Dónaill, 1977)
Caint, Béarla, Labhair (focail – cliceáil)
beart »» beart a dhéanamh de réir do bhriathair, to fit your actions to your words. briathar »» Ní briathra a dhearbhaíos ach gníomh, actions speak louder than words. cnámh »» Téann focal le gaoth ach téann buille le cnámh, actions speak louder than words. déan »» déan mórán agus can beagán, ‘do much and say little’, actions speak louder than words. dearbhaigh »» Ní briathar a dhearbhaíonn ach gníomh, actions speak louder than words. focal »» focal mór agus droch-chur leis, all talk and no action. gotha »» gothaí móra agus buillí beaga, great talk and little action. gníomh »» Ní briathar a dhearbhaíos ach gníomh, actions speak louder than words. inchurtha »» Dá mbeadh a ghníomh inchurtha lena chuid cainte, if he could match his words with action. |
achomaireacht »» achomaireacht chainte, brevity of speech. aer »» Caint san aer, nonsensical talk. aerach »» Caint aerach, gay, frivolous, talk. áibhéalach »» Caint áibhéalach, extravagant speech. aibí »» Caint aibí, ready, witty, speech. aicearrach »» Caint aicearrach, pithy speech. aicearracht »» aicearracht chainte, shortness, pithiness, of speech. ainsciantacht »» ainsciantacht chainte, wild talk. aithris »» Ag aithris (ar chaint), imitating (speech).
alamais »» alamais (chainte), incoherent speech. altach »» Caint altach, rugged speech. amaidí »» amaidí chainte, nonsensical talk.
amhlabhrach »» Crude of speech; inarticulate. anáil »» Labhair faoi d’anáil, speak low, in a whisper. anáil »» Nuair a fuair mé an anáil liom, when I recovered my breath, my speech. ar »» Cad é an chaint atá ort? What are you talking about? araoid »» araoid a chur ar dhuine, to address, speak to, s.o. ard »» Labhairt os ard, to speak out, publicly. ardaigh »» ardaigh do ghlór, raise your voice; speak louder. athléamh »» Ag athléamh ar dhuine, mimicking s.o.’s speech. bachlóg »» Tá bachlóg ar a theanga, he is indistinct of speech. bachlógach »» Teanga bhachlógach, indistinct speech. baileabhair »» Ná déan baileabhair díot féin, don’t speak, act, in a silly manner. bain »» Is doiligh é a bhaint, it is hard to get him to talk, to annoy him. bain amach »» Nuair a bhaineann sé amach ní féidir é a stopadh, when he gets going (talking) he cannot be stopped. bán »» Tá béal bán aige, he is fair-spoken, plausible. barbarthacht »» barbarthacht chainte, coarse speech; vulgarity. barróg »» Brogue, impediment of speech. beacht »» Abairt, caint, bheacht, exact expression, speech. beacht »» Labhair go beacht, speak precisely. béadán »» Ag béadán, prating, gossiping; talking scandal. beag »» Labhair go beag, speak low. beag »» Níl as béal an bhig is an mhóir ach é, everybody is talking about it. béal »» Ag caint as béal a chéile, speaking with one voice.
béal-líofa »» Fluent of speech. béalmháchail »» Defect of speech. béalscaoilte »» Caint bhéalscaoilte, loose talk, babble. béalteann »» Firm, forceful of speech; arrogant, presumptuous. bealadh »» bealadh taobh amuigh de ghob, insincere speech. bealaigh »» Caint bhealaithe, unctuous speech. beannaigh »» Níl siad ag beannú dá chéile, they are not on speaking terms. béarla »» Speech.
bearr »» Caint, teanga, bhearrtha, cutting tongue, speech. bearrthóireacht »» Cutting speech. beo »» Labhair go beo, speak up.
binb »» Labhairt le binb, to speak sharply, venomously. binneas »» binneas cainte, ceoil, sweetness of speech, music. bladar »» Duine a mhealladh le bladar, to talk s.o. round. blas »» Caint gan bhlas, poorly articulated, insipid, speech.
blasta »» Caint bhlasta, precise, telling, speech.
bog »» Is breá bog atá sé agat, it is easy for you to talk. bolmántacht »» Ag bolmántacht, talking extravagantly, bragging.
borb »» Caint bhorb, rough, rude, speech.
bos »» Cuir do bhos ar do bhéal faoi, keep it to yourself, don’t speak about it. brách »» Tá an domhan brách le rá aige, he never stops talking. brainse »» brainse cainte, trick, turn, of speech. bréagach »» Caint, teanga, bhréagach, lying speech, tongue. breallaireacht »» Ag breallaireacht (chainte), talking nonsense. breis »» Tá breis le rá agat, you talk too much. brí »» Caint gan bhrí, inconsequential talk. briathar »» Briathra béil, spoken words. brille »» brille bhreaille, nonsensical talk; vulgar gossip. bríomhar »» Caint bhríomhar, forceful speech. briosc-chainteach »» Lively of speech, chatty. briosclabharthach »» Ready of speech, witty. briotaireacht »» (Act of) lisping; lisping speech. briotach »» Labhairt go briotach, to speak with a lisp. brocamas »» brocamas cainte, vulgar, nonsensical, talk. bua »» bua cainte, gift of speech. buafhoclach »» Gifted of speech. buail le »» Bhuail siad leis an gcomhrá, they set to talk. buairt »» Tá an domhan mór ag cur buartha uirthi, she concerns herself with everything, talks about everybody’s business. bun »» Caint gan bhun, baseless talk.
bundún »» Tá bundún ort, you are talking nonsense. bunús »» Cuir bunús ar do chuid cainte, talk sense. cá »» Cá air a raibh sé ag caint? What was he talking about? cabhair »» Is beag an chabhair a bheith ag caint air, it is no good talking about it. cacamas »» cacamas cainte, worthless talk. cad »» cad air a raibh sé ag caint? What was he talking about? caibidil »» A leithéid de chaibidil! Such debating! Such a lot of talk! cáidheach »» Caint, teanga, cháidheach, obscene talk, tongue. caidirne »» Duine a thabhairt chun caidirne, to bring s.o. to reason, to talk s.o. round.
caidreamh »» Ní raibh mé riamh ina chaidreamh, I was never intimate with him; I was never on speaking terms with him. caint »» Speech, talk. Faculty of speech.
cáiréiseach »» Labhairt go cáiréiseach faoi rud, to speak cautiously, tactfully, about sth. caith anuas »» Bíonn siad ag caitheamh anuas orm, they speak slightingly of me, belittle me. caith ar »» Ná bí í gcónaí ag caitheamh ar do chomharsana, don’t be forever speaking ill of your neighbours. caith thar »» caithimis tharainn é, let us stop talking about it. callán »» callán cainte, loud talk.
cámas »» cámas a fháil ar dhuine, ar rud, to find fault with, speak disparagingly of, s.o., sth. can »» can focal nó dhó, speak a word or two; be reserved in your speech.
canúint »» Speech, expression.
caochshrónaíl »» Stuff-nosed speech. caoin »» Comhrá caoin, gentle, pleasant, talk. caoineas »» caoineas a dhéanamh le duine, le hainmhí, to speak gently to, coax, stroke, a person, an animal. cead »» cead cainte, leave to speak.
ceadmhach »» Má tá sé ceadmhach agam, más ceadmhach dom, labhairt leo, if I may be permitted to speak to them. ceannasach »» Labhairt go ceannasach, to speak boldly, with assurance. céard »» céard faoi a bhfuil tú ag caint? What are you talking about? ceil »» ceil do cheiliúr, do chomhrá, air, stop talking to him, let him alone. céile »» Bhíomar ag caint ar a chéile, we were talking about each other. céillí »» Labhairt go céillí, to talk sensibly. ceist »» Bhí ceist air labhairt, he was reluctant, shy, to speak. ceo »» Ní dhéanann siad ceo ach ag caint, they do nothing but talk. ceol »» Beidh ceol faoi seo, there will be talk about this. ceolán »» Ná déan ceolán díot féin, don’t talk yourself silly. cineál »» Ní maith liom an cineál sin cainte, I don’t like that kind of talk. ciotach »» Labhairt go ciotach, to speak clumsily, tactlessly. cipiléireacht »» cipiléireacht chainte, flippant speech. ciúin »» Labhairt go ciúin, to speak softly. clab »» Is ort atá an clab! Your mouth is too big, you talk too much. clagarnach »» clagarnach chainte, noisy talk. claoninsint »» Indirect speech. cleatráil »» cleatráil chainte, clatter of speech. clismirt »» Ag clismirt (le), talking noisily, wrangling (with). clisteacht »» clisteacht chainte, clever speech. cluas »» cluasa duine a líonadh; lán na gcluas a thabhairt do dhuine, to fill s.o.’s ears with idle talk. cnáfairt »» cnáfairt (chainte), muttering (speech). cniog »» Ní raibh cor ná cniog astu, they neither moved nor spoke. coc »» coc achrainn, aggressive talk. codladh »» Ag caint trína chodladh, talking in his sleep. cogain »» Caint a chogaint, to slur speech, mutter. cogaint »» cogaint cainte, slurring of speech; muttering. cogar »» cogar an philiúir, pillow-talk. coimhthíoch »» Caint choimhthíoch, strange, outlandish, speech.
coinneal »» An choinneal airneáin a chaitheamh, to keep late hours, to talk far into the night; to burn the midnight oil. coinnigh »» Choinnigh sé air ag caint, he kept on talking. cóir »» Caint chóir, proper, decent, speech. coiteann »» Tá siad i mbéal an choitinn, everybody is talking about them; they are notorious. colgach »» Labhair sé go colgach, he spoke sharply, angrily. cónaí »» I gcónaí ag caint, always talking. cónaitheach »» Ag caint (go) cónaitheach, talking continually. confach »» Labhairt go confach le duine, to speak sharply, irritably, to s.o. cóngar »» Tá cóngar cainte aige, he is concise in speech. córas »» Níor thug aon duine córas dó, nobody encouraged him to speak.
corraigh »» Labhair sé go corraithe, he spoke with feeling, heatedly. cos »» Comhrá cois tine, fireside talk. craobh »» Embellishments (of music, speech). crapbhéalach »» Indistinct of speech. críochnaigh »» Níl mo scéal críochnaithe agam fós, I haven’t finished my story, speaking, yet. Críostaí »» (Labhair) cosúil le Críostaí, (speak) in a Christian manner, charitably. crochta »» Caint chrochta, affected speech. cruinneas »» cruinneas cainte, accuracy of speech. cruinnigh »» Do chuid cainte a chruinniú, to be more exact in one’s speech. cuilithe »» cuilithe cainte, circulation of talk, of rumour. cuir ar »» Caint, comhrá, a chur ar dhuine, to engage s.o. in talk, in conversation. cuir de »» Chuir sé rabhán cainte de, he poured forth a torrent of speech. cuir i »» Rud a chur i gcaint i gcanúint na háite, to express sth. in speech in the local idiom. cúirialtacht »» cúirialtacht chainte, nicety of speech. cúl »» Ag caint orm ar chúl mo chinn, talking about me behind my back. culaith »» culaith ghaisce a chur ar do chuid cainte, to use high-flown speech, to talk heroics. cum »» Bíonn sé ag cumadh cainte (dó féin), he is affected in his speech. cumas »» cumas cainte, capacity for talk. cúrsa »» Ní raibh uaithi ach cúrsaí cainte, she only wanted something to talk about. dáir »» Chuir sé dáir chainte de, he made a frenzied speech. dáiríre »» Caint dháiríre, serious talk. dairt »» dairt den teanga a thabhairt do dhuine, to speak sharply to s.o. dalba »» Labhairt go dalba le duine, to speak sharply, impudently, to s.o. dall »» Dhallfadh sé thú le caint, le bréaga, le mionnaí móra, he would confound you with talk, with lies, with curses. dána »» Labhairt go dána, to speak boldly. de »» Bíonn sé ag caint de shíor, he is forever talking. dea-bhriathrach »» Well-spoken; charitable in speech. dea-chaint »» Pleasant, agreeable, speech. Witty speech, smart talk.
déan »» An fhírinne, an bhréag, a dhéanamh, to speak truth, falsehood.
deaschaint »» Witty speech. deismireacht »» deismireacht chainte, nice turn of speech. dídean »» dídean a bheith agat ort féin, to be discreet in one’s speech. diongbháilte »» Labhairt go diongbháilte, to speak in a decisive manner. díreach »» Caint dhíreach, straight talk. díreach »» Insint dhíreach, direct speech. discréideach »» discréideach ina chomhrá, reserved in his speech. doic »» doic i gcaint, an impediment in speech. doicheall »» doicheall cainte, churlishness in speech; unwillingness to speak. dóigh »» Tá dóigh dheas chainte aige, he has a nice way of speaking. doilbhir »» Dark, gloomy; cheerless, unpleasant; slow of speech. doilbhreas »» Darkness, gloom, unpleasantness; slowness of speech. domhain »» Caint dhomhain, profound, recondite, speech. dóthain »» Tá a seacht ndóthain le rá acu, they talk far too much. dramhaíl »» dramhaíl chainte, nonsensical talk, tripe. dreas »» dreas cainte a dhéanamh, to do a spell of talking. dríodar »» dríodar cainte, worthless talk, jargon. drochaighneas »» Poor speech, poor argument; incivility. drochbhéal »» Foul mouth; bad language, coarseness of speech. drochmheasúil »» Labhairt go drochmheasúil le duine, faoi dhuine, to speak scornfully to s.o., of s.o. druid »» Ní dhruideann a bhéal (ach ag caint), he never stops talking. duine »» Caint na ndaoine, ordinary speech. dul »» dul cainte, construction (of speech). dúnadh »» Ní théann dúnadh ar a bhéal, he never closes his mouth, never stops talking. dúr »» Is dúr a labhair sé, he spoke sullenly. dúrúch »» Dúrúch (cainte) a bheith ort, to be all eagerness (for talk). ea »» Is ea a bhí sé ag caint leis féin, he was actually talking to himself. éachtach »» Is éachtach an cainteoir é, he is a remarkable speaker; he never stops talking. éadrom »» Caint éadrom, light, frivolous, talk. eagnaíocht »» Ná bí ag eagnaíocht ormsa, don’t give me any of your smart talk. éifeacht »» Caint a bhfuil éifeacht léi, meaningful, powerful, speech.
éirim »» éirim a chuid cainte, the tenor of his speech. fad »» Tá fad na teanga air, he talks a lot. fadálach »» Caint fhadálach, slow, tiresome, speech. fadálach »» Labhairt go fadálach, to speak slowly, lazily. faichilleach »» Bhí sé chomh faichilleach ag caint, he was so guarded in his speech. fáidheadóireacht »» Wise, sagacious, speech.
falrach »» falrach gáire, cainte, fit of laughter, of talking. fánach »» Tá sé fánach agam a bheith ag cur céille ionat, it is futile for me to talk sense to you. fánaíocht »» fánaíocht chainte, rambling talk. fastaím »» Ag fastaím, amusing oneself; talking nonsense. feidhmiúil »» Labhairt go feidhmiúil, to speak forcibly, with telling effect. feilmeanta »» Labhair sé go feilmeanta, he spoke out loud and clear. fiata »» Labhairt go fiata le duine, to speak sharply, angrily, to s.o. fíor »» fíor chainte, figure of speech. fírinne »» An fhírinne a chur ar dhuine, to speak the truth about s.o.; to ascribe the truth to s.o. fírinneach »» Labhairt go fírinneach, to speak truthfully. fiúntach »» Labhairt go fiúntach, to speak in a seemly manner. fiúntas »» fiúntas cainte, decency of speech. flosc »» flosc cainte, torrent of speech. focal »» An focal mór a bheith agat, to talk big. focal »» Ní raibh dhá fhocal cainte ann, there was hardly a word spoken. fódóireacht »» Ag fódóireacht timpeall ar scéal, talking round, trying to broach, a subject. foghar »» foghar cainte, gutha, gaoithe, toinne, sound of speech, of voice, of wind, of wave. fóideog »» to broach a subject. folachasach »» Labhairt go folachasach, to speak cryptically. fonn »» Tá fonn cainte orthu, they are in humour for talking. forcamás »» forcamás cainte, affected speech, pedantry. fórsa »» Caint a chur i bhfórsa, to speak forcefully, effectively. foscadh »» foscadh a bheith ionat, to be discreet in speech. freagraíocht »» freagraíocht trasna, cross-talk. friotal »» Speech, expression, utterance. frois »» frois frais cainte, trivial, nonsensical, talk. fuaimint »» Bíodh fuaimint leat, talk sense.
fuaimniú »» Pronunciation, enunciation (of speech). fuaire »» fuaire cainte, coldness of speech. fuigheall »» Utterance, speech. fuighill »» Utter, speak; pronounce (judgment). fuílleach »» Tá fuílleach cainte aige, he talks plenty. fuinneamh »» fuinneamh stíle, cainte, vigour of style, of speech. furú »» furú cainte, burst of talk. futa »» futa fata, confused talk, babble of excitement. Gaeilge »» Speech, utterance. gáifeach »» Caint gháifeach, exaggerated talk. gáifeacht »» gáifeacht chainte, exaggerated talk. gáir »» Bhí a gháir ar fud na tíre, he was the talk of the country. gairbhe »» gairbhe teanga, cainte, coarseness, crudeness, of tongue, of speech. gaireacht »» I ngaireacht míle, cainte, dom, within a mile, speaking distance, of me. gairgeach »» Labhairt go gairgeach, to speak harshly, roughly. gáirsiúil »» Caint gháirsiúil, bawdy talk. gáirsiúlacht »» Ag gáirsiúlacht, talking smut. gáirsiúlacht »» gáirsiúlacht chainte, filthy language, bawdy talk. galamaisíocht »» galamaisíocht chainte, playful, eccentric, affected, talk. gallbhéarla »» Foreign speech. gan »» Caint gan éifeacht, ineffectual talk. gangaid »» Labhairt le gangaid, to speak venomously. gaofar »» Caint ghaofar, windy, verbose, speech. garbh »» Labhairt go garbh le duine, to speak harshly to s.o.
garbh-bhéal »» Coarse mouth; coarse speech. garg »» Labhairt go garg, to speak roughly. gáróid »» gáróid agus clisiam, confused laughter and talk. gasta »» Is gasta a labhair sé, he spoke very fast; he was quick to speak. geab »» Bheith tugtha don gheab, to be fond of talk, loquacious.
géaraigh »» Géarú ar dhuine, to speak sharply to s.o. géiríneacht »» Sharpness of speech. geoin »» geoin chainte, chomhrá, hum of speech, of conversation. gibiris »» gibiris chainte, unintelligible speech. gíog »» Níor labhair sé gíog, he didn’t speak a word (a peep). giorraisc »» Duine giorraisc, short-spoken, snappish, person.
giorria »» giorria a chur ina shuí, to bring up a matter for discussion, to start an argument. glafaireach »» Indistinct of speech, inarticulate. glafaireacht »» Inarticulate speech; jargon. glagaireacht »» Ag glagaireacht (chainte), talking nonsense. glan-Bhéarla »» Correct English; clarity of speech. glan-Ghaeilge »» Correct Irish; clarity of speech. gleadhradh »» gleadhradh cainte, din of talk. glinn »» Labhairt go glinn, to speak distinctly. glór »» Speech, utterance.
gluaiseacht »» gluaiseacht chainte, rhythm of speech. gnáthchaint »» Ordinary speech. gnáthleagan »» gnáthleagan cainte, usual form of speech; colloquialism. goibéaltacht »» Pointedness (of speech). goimh »» goimh a chur i gcaint, to envenom speech. graosta »» Caint ghraosta, bawdy talk. graostacht »» Ag graostacht, talking smut. grinn »» Caint ghrinn, penetrating speech. grod »» labhairt go grod, speaking abruptly. grodfhoclach »» Quick-spoken, hasty of speech. guí »» Dia, aingil Dé, in aghaidh do ghuí, God preserve us from such talk. gunnadóireacht »» Rapid-fire speech. guth »» Utterance
iarbhéarla »» Archaic speech. ilbhéarlaí »» Labhair siad trí ilbhéarlaí, they spoke in divers tongues. inráite »» Focal inráite, a word that may be spoken, pronounced; a remark that may be made. insce »» Speech, utterance.
insint »» Relation, narration, utterance; version.
iomarca »» (An) iomarca cainte, too much talk.
iomlatáil »» iomlatáil chainte, oibre, slovenly speech, work. iomrá »» Chuala mé iomrá air, I heard a rumour of it; I heard talk of it. íseal »» Labhair go híseal, speak low.
ith »» Bhí sé ag ithe na cainte, na bhfocal, he was mumbling his speech, his words. labhair »» labhairt go hard, go híseal, to speak loudly, low.
focal a labhairt, to utter a word. labhairt »» Speaking; speech, utterance; voice, call.
labhra »» Speech, utterance. Laidin »» Unintelligible speech. láis »» láis chainte, a lot of talk. lasánta »» Caint lasánta, fiery talk. leagan »» leagan cainte, turn of speech. leamh »» Caint leamh, tame speech. leanúnach »» Caint leanúnach, connected speech. leathadh »» leathadh cainte, indistinctness of speech. leathan »» Caint leathan, broad, thick, speech. leathanteangach »» Having a broad accent; thick of speech. leid »» Ní raibh leid as aon duine, no one made any sign of movement, spoke a word. leideog »» Tá fad na leideoige uirthi, she talks too much. léir »» Labhairt go léir, to speak clearly, distinctly. léirfhriotal »» Clear speech, clear enunciation. lig as »» Ná lig focal as do bhéal, don’t utter a word. lig ó »» Ná lig uait briathar gan chomhlíonadh, don’t utter a word that you do not mean to keep. ligean »» Is iontach an ligean atá faoi, he is very free-spoken, vivacious.
lóipín »» Níl aon lóipín ar a chuid cainte, his speech is faultless. lonn »» Labhairt go lonn, to speak angrily. luathbhéalach »» Quick of speech; quick at repartee. Hurried in speech, indistinct, stammering. luathbhéalaí »» Rapid speech. Indistinctness of speech, stammer. luathchaint »» Rapid speech. lúth »» lúth na teanga, power of speech. macánta »» Labhairt go macánta, to speak fairly. macántacht »» macántacht chainte, plain speaking. madrúil »» Caint mhadrúil, obscene talk. magúil »» Caint mhagúil, mocking, derisive, speech. mailíseach »» Labhairt go mailíseach (faoi dhuine), to speak maliciously of (s.o.). mairg »» Is mairg a labhair, I am sorry I spoke. mall »» Caint mhall, slow speech. málóideacht »» málóideacht chainte, silly talk, chatter. mánla »» Labhairt go mánla, to speak graciously, courteously. mantach »» Inarticulate, indistinct (of speech). mantaíl »» Inarticulate speech, mumbling. meadhar »» Speech, discourse. measartha »» Caint mheasartha, moderate speech. meig »» Ní raibh meig as, he didn’t utter a sound; he kept quite still. meil »» Tá do mhuileann ag meilt i gcónaí, ‘your mill is forever grinding’, you never stop talking. míghreann »» míghreann a dhéanamh ar dhuine, to talk mischievously about s.o. behind his back. milseacht »» milseacht chainte, suavity of speech; smooth talk, flattery. milsíneacht »» milsíneacht (chainte), sweet talk, flattery. mínáireach »» Caint mhínáireach, immodest speech. modh »» modh cainte, form of speech. monabhar »» monabhar cainte, murmuring speech; hum of talk. mórchúiseach »» Labhairt go mórchúiseach, to speak grandiloquently. mórtas »» mórtas a dhéanamh as rud, to speak with pride of sth; to boast of sth. mucadaíl »» mucadaíl chainte, rude talk. múinte »» Labhairt go múinte, to speak civilly. muinteartha »» Labhairt go muinteartha, to speak in a friendly, kindly, way. mungailt »» Indistinct utterance, mumble, mutter.
nádúrtha »» Labhairt go nádúrtha, to speak naturally, mildly, unaffectedly. neamhbhalbh »» Labhairt amach go neamhbhalbh, to speak out plainly. neamhchainteach »» Reserved in speech, reticent. neamhthuairimeach »» Labhairt go neamhthuairimeach faoi rud, to speak lightly of sth. nimh »» Bhí nimh ar a chuid cainte, he spoke venomously. óráid »» Oration, speech.
óráidíocht »» Ag óráidíocht, orating, speech-making. ornáid »» ornáidí cainte, flowers of speech. pápaireacht »» Ag pápaireacht, pontificating; talking nonsense. pioc »» Níl siad ach ag piocadh asat, they just want to make you talk. placadh »» placadh siollaí, profuse idle talk, gobbledegook; cajolery. plás »» Flattery, wheedling; smooth, plausible, speech. plásaíocht »» plásaíocht chainte, ingratiating talk. plé »» Tá plé a chirt ann, he can speak up for himself. plob »» plob plab, blubbering, incoherent, speech. plobaireacht »» (Act of) blubbering, babbling; incoherent speech, excessive talk.
plucaireacht »» plucaireacht chainte, cheeky talk. prácás »» prácás cainte, muddled speech. pribhléid »» Self-assurance, boldness (in speech). priollaireacht »» priollaireacht (chainte), silly talk. rá »» rá mata, bragging talk, rodomontade. rabhán »» rabhán cainte, burst of talk. rabharta »» rabharta cainte, tarcaisne, flood of speech, of sarcasm. racht »» racht cainte, flood of talk. rad »» Saying, utterance. Ag radadh cainte, talking rapidly, volubly. railí »» Chuir sé railí cainte as, he let loose a torrent of speech. raiméis »» Cuir uait an raiméis, stop talking nonsense.
ráiteachas »» Expression, utterance; saying, report.
ramhar »» D’éirigh an teanga ramhar ina bhéal, he became thick of speech. ramhraigh »» Ramhraigh a theanga air, his speech thickened. ráscánta »» Waggish, facetious; irresponsible in speech. ráscántacht »» Waggishness, facetiousness, levity of speech. réabadh »» Bhí réabadh cainte faoi, he was talking at a great rate. réasúnta »» Caint réasúnta, reasonable talk.
réidh »» Is réidh acu a bheith ag caint, it is easy for them to talk. réidh »» Má tá tú réidh ag caint, if you have done talking. ribeanta »» Bheith ribeanta le duine, to speak sharply to s.o. righin »» righin sa chaint, slow of speech. righneas »» righneas labhartha, slowness of speech. rilleadh »» rilleadh cainte, flood of speech.
rith »» rith cainte, flow of speech. rithlearg »» Alliterative run of speech, ‘rhetoric.’ roinn »» Ranna cainte, parts of speech. rois »» rois chainte, burst of speech. roscaireacht »» Rhetorical speech; declamation. ruibh »» Bhí ruibh chainte air, he couldn’t stop talking. ruthag »» Ruthaig chainte, bursts of talk. saibhir »» Caint shaibhir, richly humorous speech. saibhreas »» saibhreas cainte, seanchais, wealth of speech, of story-telling. sailíneacht »» sailíneacht (chainte), sharp talk. sáith »» Tá a sáith le rá aici, she talks a lot. salach »» Caint shalach, foul talk. salachar »» salachar cainte, smutty talk. sámh »» Labhairt go sámh, to speak calmly, composedly. saoirse »» saoirse cainte, freedom of speech. saoráid »» saoráid chainte, fluency of speech. saoráideach »» Tháinig an chaint go saoráideach chuige, he spoke easily, fluently. scaipthe »» Caint scaipthe, incoherent speech. scanradh »» Tá scanradh cainte aige, he talks an awful lot. scaoilte »» Caint scaoilte, loose talk. sceanach »» sceanach cainte, cutting speech. sceith »» Tá sé ina sceith bhéil, everybody is talking about him, he has become a by-word. sconna »» sconna cainte, gush of speech. scoth »» Speech, utterance. seachantach »» seachantach ar chaint, diffident in speaking. seadráil »» seadráil chainte, silly talk. seafóid »» Ag seafóid, talking nonsense. seamanna »» seamanna cainte, rith seamanna, bursts of speech; meaningless talk, rigmarole. seamsán »» Drone, hum, monotonous speech or song. seanmóir »» seanmóir a dhéanamh de rud, to talk interminably about sth. searbhas »» searbhas cainte, acrimony of speech. séid »» séid leat! Talk away! Carry on! séimh »» Labhairt go séimh, to speak softly, kindly. seinn »» seinn leat, talk away. séis »» Hum of speech; talk, discourse. siabhránacht »» Mental confusion; (act of) wandering (in speech).
sibhialta »» Labhairt go sibhialta, to speak civilly. siosarnach »» siosarnach chainte, buzz of talk. sioscadh »» sioscadh cainte, buzz of talk. slapaireacht »» slapaireacht chainte, sloppy talk. smeirlis »» Coarse, vulgar, speech. snap »» Thug sé snap dá theanga orm, he spoke sharply to me. soilbhir »» Pleasant, cheerful; jovial, merry; ready of speech, well-spoken. soilbhreas »» Pleasantness, cheerfulness; joviality, merriment; readiness of speech. soiléir »» Caint shoiléir, clear speech.
soiscéal »» Beidh sé ina shoiscéal acu, they will all be talking about it. son »» Cuir ar do shon féin, speak up for yourself, defend yourself. sotal »» Ná tabhair sotal ar bith dó, speak up to him. sotalach »» Labhairt go sotalach le duine, to speak insolently to s.o. spéic »» Speech. spréach »» Caint gan spréach, uninspired talk. sraith »» Caint ar sraith, incoherent, meaningless, talk. srian »» Caint gan srian, unbridled speech. srianta »» Caint shrianta, restrained speech. srón »» Labhairt trí do shrón, to speak through one’s nose. srónach »» Labhairt go srónach, to speak with a nasal twang; to snuffle. srónaíl »» Ag srónaíl, talking through the nose, snuffling. sruth »» sruth cainte, torrent of speech. stad »» Impediment (of speech).
stáir »» Bhí stáir chainte faoi, he couldn’t stop talking. steall »» steall chainte, gush of speech. stóinseach »» Staunch; solid, strong; robust (in speech). stró »» stró a chur ar dhuine, to keep s.o. from his work; to delay s.o. by talking to him. stróic »» stróic leat, work, talk, on. stuama »» Labhairt go stuama, to be restrained in speech. suaimhneach »» Labhairt go suaimhneach, to speak calmly. suas »» Labhair suas, speak up. sult »» Tá sult ina chomhrá, it is a pleasure to hear him talk. tabhairt » Grant, bestowal, assignment, delivery, utterance, yield. tais »» Labhair go tais léi, speak gently to her.
tarcaisníl »» Scornfulness, insulting speech. tarraing chuig »» Tharraing siad chucu mé, they began to talk about me. tathagach »» Caint thathagach, weighty speech. teanga »» Bhí a theanga ina leathbhéal, ina leathphluc, aige, he spoke with his tongue in his cheek.
teannfhoclach »» Outspoken, arrogant in speech. teanntásach »» Labhairt go teanntásach, to speak forcibly, with assurance. téarma »» téarmaí cainte, turns of speech. thart »» Ná bí ag teacht thart ar an scéal, don’t talk round and round the subject. tincéireacht »» tincéireacht (chainte), abusive talk. tintrí »» Caint thintrí, fiery speech. tír »» Tá sibh i mbéal na tíre, you are the talk of the country. tiubh »» Labhairt go tiubh, to speak fast. tiúin »» Tá sé ar an tiúin sin ó mhaidin, he has been talking like that all day. tláithínteacht »» Ag tláithínteacht le duine, speaking softly to s.o.; coaxing, wheedling, s.o. tocht »» Bhí tocht orm, I couldn’t speak with emotion; I was deeply affected. tóg »» Utter aloud. tóin »» Tá do thóin leis an scéal, you don’t know what you are talking about. tomhais »» Bhí sé ag tomhas na bhfocal, he was measuring his words; he was guarded in his speech. tomhais »» Caint thomhaiste, measured speech. tost »» Nár chóir go dtostfá tamall? I wish you would stop talking for a while. trácht »» Is beag trácht atá acu uirthi, they seldom speak of her.
tráthúlacht »» Aptness; readiness of speech, wittiness. treise »» treise a chur le do ghuth, to speak in a louder voice. triosc »» Thriosc sé an focal i mo bhéal, he interrupted me as I was about to speak. tróp »» tróp cainte, figure of speech. tuin »» Bhí tuin ghalánta ar a chuid cainte, he spoke in a genteel tone of voice. tuire »» tuire cainte, dryness of speech. tuirsiúil »» Caint thuirsiúil, tiresome talk. tuisceanach »» Labhairt go tuisceanach le duine, to talk sympathetically to s.o. tuisleach »» Caint thuisleach, faltering speech. tulcaíl »» Ag tulcaíl cainte, talking effusively. tur »» Caint thur, dry speech. uaibhreach »» Caint uaibhreach, arrogant speech. ucht »» ucht cainte a chur díot, to speak out, to deliver a speech. uchtach »» uchtach (cainte), strength of voice, vigour of speech. urlabhra »» Go gcaille mé an urlabhra, till I lose the power of speech, till I die. uiríoll »» Utterance, speech. urlabhairt »» Articulation (of speech). urlabhra »» Faculty of speech; speech, utterance. Manner of speech, diction. útamáil »» útamáil chainte, bumbling talk. |